İÇİNDEKİLER
II. DÜNYA SAVAŞI’NIN SONUÇLARI
II. Dünya Savaşı’ndan Sonra Orta Doğu
II. Dünya Savaşı Sonrası
-1943’ten itibaren savaşın seyri Müttefiklerin lehine dönmeye başladı.
- Savaşı sona erdirmek için Müttefik Devletler kendi aralarında bir dizi konferans düzenlediler.
- Stalin (Rusya), Churchill (İngiltere) ve Roosevelt (ABD) 4–11 Şubat 1945’te Kırım’da Yalta Konferansı’nda bir araya geldiler ve kendi aralarında egemenlik alanlarını belirlediler.
- Birleşmiş Milletler Teşkilatı’nın kurulması kararı alındı.
- Nisan 1945’te de San Fransisko Konferansı ile BM’yi kurdular.
- ABD, Çin, İngiltere, Fransa ve SSCB öncülüğünde BM kuruldu.
- Bu beş ülke BM’nin Güvenlik Konseyinde veto hakkına sahip olan ülkelerdir.
-Sovyetler Birliği lideri Stalin, Boğazlar’ın statüsünün Sovyet Rusya lehine değiştirilmesini istedi.
- İngiltere Başbakanı Churchill, Avrupa’da güçler dengesinde Sovyetler Birliği’nin ağırlık kazanmasını istemiyordu.
- Müttefik devletler, Potsdam’da bir konferans daha düzenlediler (17 Temmuz-2 Ağustos 1945).
- Almanya’ya kabul ettirilecek şartları ve kendi nüfuz bölgelerini kararlaştırdılar.
- Sovyet Rusya, Boğazlar üzerindeki isteklerini bir kez daha gündeme getirdi.
- İngiltere ve Amerika Boğazlar üzerinde Rusya’nın etkin olmasını istemiyordu.
-II. Dünya Savaşı’nın sona ermesiyle birlikte Almanya grubuna karşı kurulmuş olan büyük ittifak sona erdi.
- Savaş öncesindeki rekabet ve mücadele daha keskin bir şekilde yeniden başladı.
- Avrupa üzerinde hâkimiyet kuran SSCB ile ABD liderliğinde dünya devletleri ideolojik ayrılığa dayalı iki gruba
ayrıldı.
- Artık dünyada demokratik devletlerden oluşan ABD liderliğindeki “Batı Bloku” ile SSCB liderliğindeki komünist
ideolojilerin oluşturduğu “Doğu Bloku” vardı.
II. Dünya Savaşı’nın Sonuçları
-Sıcak savaş artık yerini soğuk savaşa bıraktı.
- Soğuk savaş NATO-Varşova Paktı arasında 1991’e kadar devam etti.
- Mısır, Hindistan, Pakistan, Tunus, Fas, Cezayir, Libya bağımsız oldu.
- Savaşın kazananları ABD, İngiltere ve SSCB oldu.
- ABD ile İngiltere Atlantik Bildirisi’ne uymadılar.
- SSCB Orta Avrupa ve Balkanlar’da kendisine bağlı komünist yönetimler kurdu.
- Komünizm hızla yayılmaya başladı.
-Nazizm ve Faşizm de sona erdi.
- Atom bombası ile dünya artık Nükleer Çağa adım attı.
- Savaştan sonra SSCB’nin komünizm sayesinde hızla yayılmasına karşı ABD, “Truman Doktrini” (1947) adıyla bir plan uygulamaya başladı.
- Bu plana göre, Sovyet tehdidi altındaki ülkelere ekonomik ve askeri yardımda bulunulacaktı.
- ABD Dışişleri Bakanı Marshall’ın yardım planı (Marshall Planı) uygulamaya konuldu.
- 1948–1952 yılları arasında Marshall yardım planı çerçevesinde Türkiye’ye de toplam 352 milyon dolar para yardımı yapıldı.
-II. Dünya Savaşı boyunca elli milyondan fazla insan hayatını kaybetti.
- Bombardımanlar sonucu şehirler yıkıldı, milyonlarca insan göç etmek zorunda kaldı.
- Mülteci sorunu ortaya çıktı.
- Tarım ve sanayi üretiminde büyük düşüşler yaşanırken yüksek enflasyon ortaya çıktı.
- Zor hayat şartları yüzünden bazı ülkelerde ekmek karneye bağlandı.
- Uluslararası savaş hukuku askıya alındı.
-Yahudiler başta olmak üzere; Romanlar, toplama kamplarına gönderilip insanlık dışı koşullarda yaşamaya ya da yargısız infazlara maruz kaldılar.
- Çalışma ve toplama kamplarında yüz binlerce insan yaşamını yitirdi.
- İnsanlığa karşı işlenen suçlara bakmak üzere Nürnberg Mahkemesi kuruldu.
- Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 9 Aralık 1948’de “Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılmasına İlişkin Sözleşme”yi kabul etti.
- Birleşmiş Milletler, 10 Aralık 1948’de İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’ni kabul etti.
II. Dünya Savaşı’ndan Sonra Orta Doğu
-Roma İmparatorluğu zamanında Filistin’den sürülen Yahudiler, yüzlerce yıl Kudüs topraklarına dönmeye çalıştı.
- Osmanlı Padişahı II. Abdülhamid, imparatorluğun dağılma sürecinde dahi büyük ekonomik yardım tekliflerine rağmen, Yahudilerin Kudüs’e yerleşmelerine izin vermedi.
- I. Dünya Savaşı’nın sonunda Kudüs, Osmanlı Devleti’nin elinden çıktı.
- Kudüs İngiltere’nin mandası altına girdi.
- Filistin’de yaşayan Araplarla çeşitli yollarla gelip Filistin topraklarına yerleşen Yahudiler arasında çatışmalar başladı.
-İngiltere zaman zaman Yahudi göçlerini sınırladıysa da alınan önlemler yeterli olmadı.
- “Haganah” adlı bir gizli örgüt ile “İrgun” adlı terör örgütleri Filistin’e kaçak göçleri organize etti.
- Arap-Yahudi çatışması devam etti.
- İngiltere, II. Dünya Savaşı’ndan sonra 2 Nisan 1948’de Araplar ve Yahudiler arasındaki anlaşmazlığı Birleşmiş Milletlere götürdü.
- BM Filistin Komisyonu oluşturuldu ve komisyon oy birliği ile Filistin’in bağımsızlığını teklif etti.
- 27 Kasım 1947’de yapılan görüşmede çoğunluğun kararı benimsendi.
- Filistin’in Araplar ve Yahudiler arasında taksimine karar verildi.
-Büyük devletlerden Amerika, Sovyet Rusya ve Fransa taksim lehinde oy verirken İngiltere çekimser kaldı.
- Türkiye ise Arap ülkeleriyle beraber Filistin topraklarının taksiminin aleyhinde oy verdi.
- Filistin’in taksim edilmesi kararı bütün Arap dünyasında tepki ile karşılandı.
- Arap ülkeleri 17 Aralık 1947’de Kahire’de yaptıkları toplantıda Filistin topraklarının taksim edilmesini ve İsrail Devleti’nin kurulmasını önlemek için savaşa girme kararı aldılar.
- İngiltere BM kararından sonra 15 Mayıs 1948’e kadar Filistin’deki bütün kuvvetlerini çekme kararı aldı.
- Tel Aviv’de bulunan Yahudi Millî Konseyi, İsrail Devleti’nin kuruluşunu ilan etti (14 Mayıs 1948).
-Amerika, yeni İsrail Devleti’ni daha ilk günden tanıdı.
- Sovyet Rusya da üç gün sonra, Arap-İsrail Savaşı’nın başlamasından sonra, İsrail’i tanıdı.
- İsrail Devleti kurulur kurulmaz Mısır, Ürdün, Suriye, Lübnan ve Irak devletleri 15 Mayıs’ta İsrail’e savaş açtılar ve
-Birinci Arap-İsrail Savaşı (1948-1949) başladı.
- BM’nin arabuluculuğu ile bir ateşkes imzalandı.
İsrail, Filistin topraklarının hemen hemen dörtte üçünü ele geçirdi.
Ayrıca Kudüs’ün yarısı da İsrail’in eline geçti.
-1967 Savaşı’nda İsrail, Kudüs’ün diğer yarısını da eline geçirdi.
- Savaş, Filistin’de yaşayan bir milyon kadar Filistinliyi yerinden etti. Mülteciler Meselesi ortaya çıktı.
- Mısır’da Kral Faruk rejimi yerini Yarbay Cemal Abdülnasır yönetimine bıraktı.
- İsrail’e karşı alınan yenilgi Arap dünyasında milliyetçilik duygusunu harekete geçirdi.
- Arap-İsrail savaşındaki yenilgi, Araplar arasında İsrail’e duyulan öfkeyi ve düşmanlığı artırdı.
Daha fazlası için bizi takip edin
Yorumlar
Yorum Gönder