Ana içeriğe atla

3- TARİH YAZICILIĞI, TARİHE YARDIMCI BİLİMLER

Tarih Yazıcılığının Aşamaları

Hitit yıllıkları, Kök Türk Kitabeleri, Rus kronikleri ve Osmanlı vekâyinameleri tarih yazıcılığı örnekleridir.

Hikayeci Tarihçilik:
•Geçmişte yaşanmış olayların bir hikâye tarzında ve insanüstü unsurlarla iç içe olarak aktarıldığı tarih yazımıdır.


•Hikâyeci tarihçilikte "yer" ve "zaman" unsurlarına yer verilirken, neden-sonuç ilişkileri yeterince vurgulanmamıştır.
•Herodotos, bu tarz tarih yazımının önemli temsilcilerindendir.

Öğretici Tarihçilik:
•Toplumların millî kimliğini güçlendirmek ve onları ahlaki açıdan yüceltmek amacıyla; başarıları, zaferleri ve önemli kişilikleri öne çıkaran tarih yazımıdır.
•Başarıların duygusal yönü vurgulanır.
•Öğretici bir tarih yazımını benimseyen tarihçiler genellikle başarısızlıkları ve yenilgileri konu edinmezler.
• İlk temsilcisi Yunanlı tarihçi Tukidides’tir

Sosyal Tarihçilik:
•Devletler arası askerî ve siyasi mücadelelerden daha çok, toplumların yaşam biçimlerini ve farklı alanlardaki faaliyetlerini konu edinen tarih yazımıdır.
•İlk örnekleri XIX. yüzyılda Fransa’da verilen bu yazım tarzının bugün geniş bir araştırıcı ve okuyucu kitlesi vardır.

Araştırıcı Tarihçilik:
•Günümüzde yaygın olarak kullanılan tarih yazım tarzıdır.
•Bu anlayışa göre, tarih çalışmalarında yer-zaman, neden-sonuç gibi unsurlar kesinlikle göz ardı edilmemelidir.
•Bilimsel yöntemler kullanılarak nesnel sonuçlara ulaşılmalıdır.

Not: Tarih yazıcılığı Hitit krallarının tutturduğu yıllıklarla (anal) başlar.


İslam Dünyasında Tarih Yazıcılığı

•İslam dünyasında tarih yazıcılığı vakanüvislik olarak gelişmiştir. Vakanüvislikte, olaylar olduğu gibi nakledilir. 

•Osmanlı Devleti’nde de bu anlayış devam etmiş ve resmî tarihçilik, vakanüvislik adı altında XVIII. yüzyıl başında kurumlaşmıştır. İlk Vakanüvis Mustafa Naima’dır.

•Tanzimat Dönemi’nde Ahmet Cevdet Paşa gibi tarihçiler klasik vakanüvislik anlayışından çıkarak eserlerinde birinci el belgeleri eleştirel bir incelemeden geçirerek kullanılmışlardır.


•Atatürk Türk tarih ve medeniyetini bilimsel yöntemlerle araştırmak için 1931’de “Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti”ni kurdurmuş ve bu kurum 1935’te “Türk Tarih Kurumu” adını almıştır.



Tarihe Yardımcı Bilimler

Coğrafya (yer bilimi): Yeryüzü şekillerini ve iklim koşullarını inceler.

Arkeoloji (kazı bilimi): Geçen zaman içinde farklı nedenlere bağlı olarak toprak ve su altında kalmış tarihî malzemelerin ve kalıntıların kazı çalışmalarıyla ortaya çıkarılmasını sağlar.

Nümizmatik – Meskukat (para bilimi): Paraları inceleyen bilim dalıdır.

Paleografya (yazı bilimi): Özellikle eski uygarlıklara ait yazı ve alfabeleri inceleyerek, eski metinlerin çözümlenmesine ve içerdikleri bilgilerin aydınlatılmasına yardımcı olur.

Epigrafya (kitabe bilimi): Kalıcı eserler üzerindeki yazıları (yazıt, kitabe gibi) inceleyen bilim dalıdır.

Filoloji (dil bilimi): Toplumlar tarafından kullanılan dilleri; farklı yönleri, özellikleri ve ilişkileri açısından konu edinen bilim dalıdır.

Antropoloji (ırk bilimi): Kafatası ve iskelet yapıları üzerinde çalışan ve bu şekilde ırkları ve toplumları sınıflandıran bilim dalıdır.


Kronoloji (takvim bilimi): Tarihî gelişmeleri, oluş zamanlarını dikkate alarak sıralar.

Diplomatik (yazışma bilimi): Devletler arası siyasi yazışmaları ve belgeleri inceler.

Etnografya (kültür bilimi): İnsan topluluklarının kültür, örf, gelenek ve göreneklerini inceleyen bilim dalıdır.

Sosyoloji (toplum bilimi): İnsan topluluklarının tarihî süreç içinde yaşadıkları sosyal ve kültürel değişimleri inceleyerek tarih bilimine önemli bilgiler sağlar.

Toponimi: Geçmişte kurulan yerleşim merkezlerinin adlarını inceleyen bilim dalıdır.

Heraldik (arma bilimi): Geçmiş dönemlerde kullanılan armaları inceleyen bilim dalıdır.

Sigilografya (mühür bilimi): Geçmişte kullanılan mühürleri inceleyen bilim dalıdır.

Kimya- Karbon 14 (yaş bilimi): Tarihi bulguların ortalama yaşını tespit eder.


DAHA FAZLASI İÇİN:

FACEBOOK SAYFAMIZI BEĞENMEK İÇİN TIKLAYIN


YOUTUBE KANALIMIZA ABONE OLUN

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

2024- 2025 GÜNCEL TARİH DERSİ SLAYTLARI ve TYT KURS SLAYTLARI

2024- 2025 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI GÜNCEL DERS KİTAPLARINA GÖRE SLAYTLARIMIZ HAZIR BU SENE DEĞİŞEN TÜRKİYE YÜZYILI MAARİF MODELİNE GÖRE HAZIRLANAN 9.SINIF TARİH KİTABINA UYGUM SLAYT HAZIRLADIK 9. SINIF TARİH KİTABI ETKİNLİK CEVAPLARI TARİH 9 SLAYTI ALAN HERKESE BEDAVA SAYFANIN ALTINDAKİ VİDEOYU İZLEMEDEN KARAR VERMEYİN YENİ MÜFREDATA UYGUN HARİTA+ GÖRSEL  + KODLAMA + ÖZET AKILLI TAHTA İLE % 100 UYUMLU HER ÜNİTE SLAYTI 100 SAYFANIN ÜZERİNDE OKUL İÇİN DERS SLAYTLARI + SEÇMELİ DERSLER AYT KURS SLAYTLARI + TYT KURS SLAYTLARI  SHOPİER TARİH KURSU SAYFAMIZDA HANGİ SLAYTLAR VAR? AYT TARİH TYT TARİH 9.SINIF TARİH SLAYTI 10.SINIF TARİH SLAYTI 11. SINIF TARİH SLAYTI 12. SINIF İNKILAP TARİHİ SLAYTI ORTAK TÜRK TARİHİ SLAYTI ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA TARİHİ SSLAYTI TÜRK KÜLTÜR MEDENİYETİ TARİHİ SLAYTI NASIL SATIN ALABİLİRİM? Slaytlarımızı Shopier/tarihkursu sayfamızdan satın alabilirsiniz. Tarih Kursu slaytlarımızı  SATIN ALMAK İÇİN TIKLA    WhatsApp / Telegram:  0505 659 58 85 Slaytlarla ilgili

11. SINIF TARİH 4. ÜNİTE | DEVRİMLER ÇAĞINDA DEĞİŞEN DEVLET-TOPLUM İLİŞKİLERİ | GÜNCEL TARİH DERSİ PDF İNDİR

  2022-2023 Eğitim Öğretim yılı hepimiz için hayırlı olsun. Bilgi Sarmal Tarih Zümresi olarak hazırladığımız ders notlarımızı sizlerle paylaşıyorum.  Tamamen mevcut müfredat kazanımlarına uygun, harita ve görsellerin bol kullanıldığı hem öğretmenin hem de öğrencinin işini kolaylaştırmayı amaçlayan bu notlar umarım amaca hizmet eder. Notların devamını sene içinde hazırladıkça paylaşmaya gayret edeceğiz. Aşağıdaki linkten Bilgi Sarmal Yayınları tarafından hazırlanan güncel 11. sınıf tarih dersi 4. Ünitesi olan DEVRİMLER ÇAĞINDA DEĞİŞEN DEVLET-TOPLUM İLİŞKİLERİ ünitesinin pdf ders notunu indirebilirsiniz.  Not: Bu pdf ders notları yayınevinin izni ile paylaşılmıştır. Ticari amaçla kullanmak ve içerikte değişiklik yaparak başka projelerde kullanmak yasaktır. İyi çalışmalar. DEVRİMLER ÇAĞINDA DEĞİŞEN DEVLET-TOPLUM İLİŞKİLERİ pdf indirmek için tıkla

11. SINIF TARİH 2. ÜNİTE | DEĞİŞİM ÇAĞINDA AVRUPA VE OSMANLI | GÜNCEL TARİH DERSİ PDF İNDİR

  2022-2023 Eğitim Öğretim yılı hepimiz için hayırlı olsun. Bilgi Sarmal Tarih Zümresi olarak hazırladığımız ders notlarımızı sizlerle paylaşıyorum.  Tamamen mevcut müfredat kazanımlarına uygun, harita ve görsellerin bol kullanıldığı hem öğretmenin hem de öğrencinin işini kolaylaştırmayı amaçlayan bu notlar umarım amaca hizmet eder. Notların devamını sene içinde hazırladıkça paylaşmaya gayret edeceğiz. Aşağıdaki linkten Bilgi Sarmal Yayınları tarafından hazırlanan güncel 11. sınıf tarih dersi 2. Ünitesi olan DEĞİŞİM ÇAĞINDA AVRUPA VE OSMANLI ünitesinin pdf ders notunu indirebilirsiniz.  Not: Bu pdf ders notları yayınevinin izni ile paylaşılmıştır. Ticari amaçla kullanmak ve içerikte değişiklik yaparak başka projelerde kullanmak yasaktır. İyi çalışmalar. DEĞİŞİM ÇAĞINDA AVRUPA VE OSMANLI pdf indirmek için tıkla