12. SINIF T.C İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI (AÇIK UÇLU- KISA CEVAPLI)

 

T.C İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ

I. ÜNİTE: XX. YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI DEVLETİ VE DÜNYA

1.1. Mustafa Kemal’in Birinci Dünya Savaşı’na kadarki eğitim ve askerlik hayatını içinde bulunduğu toplumun siyasi, sosyal ve kültürel yapısı ile ilişkilendirir.

Mustafa Kemal’in ailesi hakkında bilgi veriniz.

Mustafa Kemal, 1881 yılında Selanik’te dünyaya gelmiştir. Babası Ali Rıza Efendi ve annesi Zübeyde Hanım Rumeli’nin fethinden sonra Anadolu’dan gelen Türkmenlerdendir. Ali Rıza Efendi önce gümrük memurluğuyla ve daha sonra ticaretle ailesinin geçimini sağlamıştır.

Zübeyde Hanım ve Ali Rıza Efendi’nin altı çocukları oldu. Mustafa Kemal ve Makbule dışında Fatma,

Ahmet, Ömer ve Naciye küçük yaşlarda vefat ettiler.

Mustafa Kemal’in doğduğu şehir olan Selanik hakkında bilgi veriniz.

Rumeli’deki en gelişmiş şehirlerinden biriydi.

İşlek bir liman ve demir yolu hattı bulunuyordu.

Ulaşımın gelişmiş olması özellikle Avrupa’daki yayınların kolayca buraya gelmesini sağlıyordu.

Selanik’te nüfusun çoğunluğunu oluşturan Türklerin yanında Rum, Bulgar, Sırp, Ermeni, Yahudi gibi

farklı milletler bir arada yaşıyordu. Bu durum, zengin ve çok kültürlü bir ortamın oluşmasını sağlamıştı.

Fransız İhtilali ile ortaya çıkan milliyetçilik düşüncesi Selanik’i içine alan Rumeli’de huzur ortamının bozulmasına neden olmuştur.

Mustafa Kemal’in gittiği okullar hangileridir?

Şemsi Efendi Mektebi

Kısa bir süre mahalle mektebine giden Mustafa Kemal, daha sonra Şemsi Efendi Mektebine devam etti. Ali Rıza Efendi, Mustafa Kemal Şemsi Efendi Mektebinde okurken vefat etti.

Selanik Askerî Rüştiyesi

Mustafa Kemal, önce Selanik Mülkiye Rüştiyesine başladı. Ancak çevresinde gördüğü subaylardan etkilenerek Askerî Rüştiye sınavlarına girip başarılı olarak Selanik Askerî Rüştiyesine başladı. Matematik öğretmeni Yüzbaşı Mustafa Efendi Mustafa’ya hayatı boyunca taşıyacağı Kemal ismini verdi.

Manastır Askerî İdadisi

Mustafa Kemal, Selanik Askerî Rüştiyesini bitirdikten sonra Manastır Askerî İdadisine başladı. Mustafa Kemal'in okulda en yakın arkadaşları Ömer Naci ve Ali Fethi (Okyar) idi. Mustafa Kemal idadi yıllarında birçok yerli ve yabancı aydının kitaplarını okumaya başladı.

Harp Okulu ve Harp Akademisi

Mustafa Kemal, 1899’da İstanbul’da Harp Okuluna başladı. Mustafa Kemal, Harp Okulunun ardından 1902’de Harp Akademisine başladı. Mustafa Kemal 1905’te Harp Akademisinden kurmay yüzbaşı rütbesiyle mezun oldu.

Mustafa Kemal’in İdadi yıllarında en çok etkilendiği savaş hangisidir?

1897 Osmanlı-Yunan Savaşı (Dömeke Muharebesi)

Atatürk’ün ‘’Türk ulusunun yüzyıllardan beri beklediği ses’’ dediği Osmanlı aydını kimdir?

Namık Kemal

Mustafa Kemal, eserlerini okuduğu ve etkilendiği Türk yazarlar kimlerdir?

Vatan ve hürriyet şairi olarak tanınan Namık Kemal’in vatanseverlik ve bağımsızlık,

Türkçülük ideolojisine sahip Mehmet Emin (Yurdakul) Bey’in milliyetçilik,

Tevfik Fikret’in insanlık düşüncesinden etkilendi.

Mustafa Kemal, eserlerini okuduğu ve etkilendiği yabancı yazarlar kimlerdir?

Mustafa Kemal Jean Jacques Rousseau (Jan Jak Ruso), Voltaire (Volter), Montesquieu (Monteskü)  gibi Avrupalı yazarlardan etkilendi.

Mustafa Kemal’in ilk görev yeri neresidir?

Merkezi Şam’da olan 5. Ordu

Mustafa Kemal ilk görev yeri olan Şam’da kurduğu cemiyetin adı nedir?

Vatan ve Hürriyet

Mustafa Kemal Şam’daki 5. Ordudan sonra nerde görev yaptı?

Mustafa Kemal, 1907’de merkezi Manastır’da bulunan 3. Ordu karargâhına tayin oldu.

Özellikle 3. Ordu subaylarının gizlice üye oldukları amacı, Padişah II. Abdülhamit’i tahttan indirmek ve meşrutiyetin yeniden ilan edilmesini sağlamak olan cemiyetin adı nedir?

İttihat ve Terakki Cemiyeti

Mustafa Kemal’in İttihat ve Terakki Cemiyeti’nden ayrı düşmesinin ana nedeni nedir?

Ona göre İttihat ve Terakki Cemiyeti bir an önce parti hâline dönüşmeli ve ordu siyasetten ayrılmalıydı. Ordu içindeki subayların siyasetle uğraşmaları doğru değildi.

Mustafa Kemal’in kurmay başkanı olduğu Hareket Ordusu hangi isyanın bastırılmasında rol aldı?

13 Nisan 1909’da İstanbul’da meşrutiyet yönetimine karşı 31 Mart Vakası olarak adlandırılan bir ayaklanmanın bastırılmasında rol aldı.

Mustafa Kemal İlk askerî başarısını nerede kazandı?

Trablusgarp Savaşı

Mustafa Kemal Trablusgarp Savaşı’nda hangi bölgelerde yerli aşiretleri teşkilatlandırarak İtalyanların ülke içinde ilerlemelerine izin vermedi?

Tobruk ve Derne

Mustafa Kemal hangi savaşta binbaşılığa terfi etti?

Trablusgarp Savaşı

1. Dünya Savaşı çıktığı sırada Mustafa Kemal hangi görevde bulunuyordu?

Bulgaristan’ın başkenti Sofya’daki Osmanlı elçiliğinde askerî ataşe (Ataşemiliter) olarak görev yapıyordu.

Mustafa Kemal Atatürk'ün askerî kariyeri kronolojik olarak yazınız.

Şam Beşinci Ordu'da Kurmay Yüzbaşı (1905-1907)

Manastır Üçüncü Ordu'da Kolağası (1907-1910)

31 Mart Vakası ve Hareket Ordusu (1909) kurmay başkanı

1910'daFransa'nın Picardy kentindeki ordu manevralarına katıldı

Trablusgarp Savaşı (1911–1912)

Balkan Savaşları (1912–1913): Gelibolu’da görev yaptı. Edirne’nin alınmasında etkili oldu.

Sofya'da Askeri Ataşe (1913-1914)

Çanakkale Savaşı, 1914–1915

Kafkas Seferi, 1915–1917

Sina ve Filistin Cephesi, 1917–1918

Harbiye Nezareti (1918-1919)

Osmanlı Ordusundan istifa (8 Temmuz 1919)

Türk Kurtuluş Savaşı

1.2. 20. yüzyıl başlarında Osmanlı Devleti’nin siyasi, sosyal ve ekonomik durumunu analiz eder.

Osmanlı devlet adamları ve aydınlarının, devleti dağılmaktan kurtarmak için ortaya attıkları fikir akımlarını kısaca açıklayınız.

Osmanlıcılık: Devlet içinde yaşayan tüm milletleri, hiçbir ayrım yapmaksızın, Osmanlı toplumu hâlinde birleştirmeyi hedefliyordu.

İslamcılık: Müslüman toplulukların devletten ayrılmasını önlemeyi ve bütün Müslümanları halifenin yani padişahın çevresinde toplamayı amaçlıyordu.

Türkçülük: Türk milletine millet olma bilincini vermeyi ve bu sayede, milletin geleceğine sahip çıkmasını sağlamayı amaçlıyordu.

Batıcılık: Osmanlı Devleti’nin güçlenmesi için Batı’nın örnek alınması gerektiğini savunan fikir akımıydı.

Osmanlı Devleti, toprak bütünlüğünü korumak, azınlıkların ayaklanmalarını ve Avrupalı devletlerin iç işlerine karışmasını engellemek için hangi düzenlemeleri yaptı?

1839 Tanzimat Fermanı’nı ilanı

1856 Islahat Fermanı’nın ilanı

 1876 Kanun-ı Esasi’nin ilanı (ilk Anayasa)

1877 İlk Osmanlı Mebusan Meclisi’nin açılması

1908 II. Meşrutiyet’i ilanı

I. Meşrutiyet hangi padişah zamanında ilan edildi?

II. Abdülhamid

I. Meşrutiyet’in ilan edilmesinde kimlerin etkisi oldu?

Genç Osmanlılar (Jön Türkler)

Hangi gelişme sonrası Osmanlı'da ilk defa çok partili hayat başladı?

II. Meşrutiyet’in İlanı (23 Temmuz 1908).

II. Meşrutiyet’in İlan edildiği dönemde Osmanlı Devleti’nde hangi kopuşlar yaşandı?

Bulgaristan bağımsızlığını ilan etti.

Yunanistan, Girit'i; topraklarına kattı.

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu Bosna’yı topraklarına kattı.

II. Meşrutiyet’in ilanından sonra meşrutiyet yönetimine ve İttihat ve Terakki Cemiyetine karşı tepki gösterenlerin İstanbul’da çıkardığı ayaklanmanın adı nedir?

31 Mart Vakası (1909)

31 Mart Vakası sonrası yaşanan padişah değişikliği hakkında bilgi veriniz.

Padişah II. Abdülhamit ayaklanmadan sorumlu tutularak tahttan indirildi. Tahta II. Abdülhamit’in kardeşi V. Mehmet Reşat getirildi.

1911 yılında İtalya Osmanlı Devleti'nin Kuzey Afrika’daki son toprağı olan Trablusgarp’a saldırdı. Osmanlı Devleti’nin Trablusgarp’a yeteri kadar yardım gönderememesinin nedenleri nelerdir?

Osmanlı Devleti güçlü bir donanmaya sahip olmadığı için Akdeniz üzerinden bölgeye asker gönderemiyordu.

Mısır İngilizlerin işgali altında olduğundan karadan da bölgeye ordu yollamak mümkün değildi.

Trablusgarp savaşı sonrası İtalya ile 1912’de imzalanan Ouchy (Uşi) Antlaşması ile nereleri İtalya’ya bırakmak zorunda kaldık?

Trablusgarp İtalya’ya bırakıldı. On iki Ada da geçici olarak İtalya'ya bırakıldı.

Rusya’nın kışkırtmasıyla çıkan I. Balkan Savaşı’nda Osmanlı Devleti kimlerle savaştı?

Sırbistan, Karadağ, Bulgaristan ve Yunanistan

I. Balkan Savaşı sonrası Osmanlı’dan ayrılan son Balkan devleti hangisidir?

Arnavutluk

Osmanlı Devleti I. Balkan Savaşı sonunda imzaladığı hangi antlaşma ile Midye-Enez hattının doğusuna çekilmek zorunda kaldı?

Londra Antlaşması (30 Mayıs 1913).

 

II. Balkan Savaşı’nın temel nedeni nedir?

I. Balkan Savaşı’nda Bulgaristan’ın büyük topraklar elde etmesi.

II. Balkan Savaşı’na hangi devletler katıldı?

Bulgaristan, Yunanistan, Sırbistan, Karadağ, Romanya ve Osmanlı Devleti

II. Balkan Savaşı sonrası Osmanlı Devleti Bulgaristan ile imzalanan İstanbul Antlaşması (29 Eylül 1913) ile nereleri geri alabildi?

Edirne, Dimetoka, Kırklareli Osmanlılarda kaldı.

Balkan Savaşları sonrası Yunanistan ile 14 Kasım 1913'te imzalanan Atina Antlaşması ile nereleri kaybettik?

Batı Trakya, Yanya, Girit ve Selanik Yunanistan’a bırakıldı.

 Meriç Nehri iki ülke sınırı kabul edildi.

Gökçeada, Bozcaada ve Meis Adaları dışındaki Ege Adaları Yunanistan’a bırakıldı.

II. Balkan savaşı sonrası Balkan devletleri kendi aralarında hangi antlaşmayı imzaladılar.

10 Ağustos 1913 Bükreş Antlaşması

Osmanlı Devleti’nin borçlandığı devletlerin alacaklarını tahsil etmesi için 1881’de kurduğu kurumun adı nedir?

Düyûn-ı Umûmiye (Genel Borçlar İdaresi)

 

1.3. I. Dünya Savaşı sürecinde Osmanlı Devleti’nin durumunu siyasi, askerî ve sosyal açılardan analiz eder.

1914-1918 yılları arasında gerçekleşen I. Dünya Savaşı öncesi oluşan ittifaklar hangi devletlerden meydana geliyordu?

1882’de Almanya, İtalya ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu Üçlü İttifak (Bağlaşma) grubunu meydana getirdi.

1907’de İngiltere, Fransa ve Rusya Üçlü İtilaf (Anlaşma) grubunu oluşturdu. İtalya da savaş sırasında İtilaf grubuna geçti.

I. Dünya Savaşı’nın genel sebepleri nelerdir?

Devletler arasındaki ham madde ve pazar arayışındaki rekabetin yol açtığı sömürgecilik yarışı.

Devletler arasındaki bloklaşmalar ve silahlanma yarışının hızlanması.

Fransız İhtilali’nin dünyaya yaydığı milliyetçilik düşüncesi.

I. Dünya Savaşı’nın özel sebepleri nelerdir?

Fransa’nın 1871’de Sedan Savaşı’nda kaybettiği Alsace Lorraine (Alsas-Loren) bölgesini

Almanlardan geri almak istemesi.

İngiltere ile Almanya arasında ekonomik alanda üstünlük mücadelesi.

Almanya ve İtalya'nın siyasi birliklerini tamamlayarak sömürgecilik rekabetine katılmaları.

İtalya’nın Akdeniz’e egemen olma düşüncesi.

Rusya'dan Balkanlarda yaşayan Slavları kendi idaresinde birleştirme isteği (Panslavizm) ve sıcak denizlere ulaşma amacı.

Avusturya-Macaristan ile Rusya’nın Balkanlara hâkim olma mücadelesi.

Japonya’nın Büyük Okyanus çevresindeki sömürge arayışı.

I. Dünya Savaşı’nın fitilini ateşleyen olay nedir?

28 Haziran 1914’te Avusturya-Macaristan İmparatorluğu veliahdı Franz Ferdinand (Franz Ferdinant), Saraybosna’yı ziyareti sırasında bir Sırplı tarafından öldürüldü. Avusturya- Macaristan İmparatorluğu veliahdın ölümünden Sırbistan’ı sorumlu tutarak bu devlete savaş ilan etti (28 Temmuz 1914). Böylece I. Dünya Savaşı başladı.

I. Dünya Savaşı başladığında İtilaf Devletleri ve İttifak Devletleri hangi ülkelerden oluşuyordu?

İtilaf Devletleri: İngiltere, Japonya Fransa, Yunanistan, İtalya Rusya, Romanya Sırbistan, ABD, Brezilya

İttifak Devletleri: Almanya, Avusturya-Macaristan, Osmanlı Devleti ve Bulgaristan

Almanya’ya neden Osmanlı Devleti’nin kendi yanında savaşa girmesini istiyordu?

Osmanlı Devleti savaşa girdiğinde yeni cepheler açılacağı için İngiltere ve Rusya bazı birliklerini Osmanlı Devleti’ne karşı kullanmak zorunda kalacaktı.

Almanya ve Avusturya-Macaristan’ın Avrupa cephelerinde yükü azalacaktı.

Osmanlı Devleti’nin İngilizlerin elindeki Süveyş Kanalı’nı ele geçirerek Mısır’a hâkim olmasıyla İngiltere’nin sömürgeleriyle bağlantısı kesilecekti.

Halife unvanı taşıyan Osmanlı padişahının cihat ilan etmesiyle İtilaf Devletlerinin sömürgelerindeki Müslümanlar ayaklanarak özellikle İngiltere, Fransa ve Rusya’yı zor durumda bırakacaktı.

Almanya Osmanlı Devleti’nin yeraltı kaynaklarını kullanabilecekti.

Osmanlı Devleti hangi olay sonrası I. Dünya Savaşı’na dahil oldu?

Osmanlı Devleti ile Almanya arasında 2 Ağustos 1914’te gizli bir ittifak anlaşması imzalandı. Bu ittifak anlaşmasından sonra Goeben (Goben) ve Breslau (Breslav) adlı Alman savaş gemileri İngiliz donanmasının takibinden kaçarak Osmanlı’ya sığındı. Osmanlı Devleti tarafsızlığını bozmamak için gemileri satın aldığını duyurdu ve gemilere Yavuz ve Midilli adlarını verdi. Yavuz ve Midilli’nin dâhil olduğu Osmanlı donanması Karadeniz’e geçerek 29 Ekim 1914’te Rusya’nın limanlarını bombaladı. Önce Rusya, ardından İngiltere ve Fransa Osmanlı Devleti'ne savaş ilan etti. Osmanlı Devleti de 11 Kasım 1914'te İtilaf Devletlerine savaş ilan ederek I. Dünya Savaşı’na girdi.

I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’nin savaştığı cepheleri gruplandırınız.

a. Taarruz Cepheleri

Kafkas Cephesi, Kanal Cephesi

b. Savunma Cepheleri

Çanakkale Cephesi, Hicaz ve Yemen Cephesi, Filistin-Suriye Cephesi, Irak Cephesi

c. Yardım Cepheleri

Galiçya, Makedonya ve Romanya Cepheleri

 

Osmanlı Devleti 1. Dünya savaşında ilk mücadelesini hangi cephede vermiştir?

Kafkas Cephesi

Kafkas Cephesi’nin Sonuçları nelerdir?

Osmanlı ordusu Ruslar karşısında ağır bir yenilgi aldı (kış şartları)

Erzincan, Muş, Bitlis, Trabzon Ruslara geçti.

Muş ve Bitlis Mustafa Kemal Paşa’nın da çabaları ile geri alınmıştır.

Ermenilerin olumsuz tavırları görüldü. Buna bağlı olarak 1915 yılında Ermeniler Tehcir Kanunu'na tabi tutuldular.

3 Mart 1918’de imzalanan Brest-Litovsk Anlaşması ile Kars, Ardahan ve Batum (Elviye-i Selâse) Osmanlı Devleti’ne geri verildi.

27 Mayıs 1915’te Sevk ve İskân (Tehcir ya da Zorunlu Göç) Kanunu çıkarılmasının temel nedeni nedir?

Ermenilerin yaptıkları saldırı ve katliamlar karşısında Osmanlı Devleti, birtakım tedbirler almak zorunda kaldı. Osmanlı Dâhiliye Nezaretinin, 24 Nisan 1915’te yayınladığı bir genelgeyle Hınçak ve Taşnak komite büroları kapatıldı ve bu komitelerin üyeleri de tutuklandı.

Alınan bütün tedbirlere rağmen Ermenilerin saldırı ve katliamları artarak devam etti.

Bu gelişmeler üzerine zorunlu göç kanunu çıkarıldı.

1917 sonrası Ermeni ve Gürcü çetelerin Müslüman ve Türklere karşı katliamlara girişmesi üzerine Nuri (Killigil) Paşa’nın komutanlığında, Azerbaycan Türkleri ve Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti vatandaşı Dağıstanlı gönüllülerden oluşan bir ordu kuruldu. Bu ordunun adı nedir?

Kafkas İslam Ordusu

Kafkas İslam Ordusunun en büyük başarısı nedir?

15 Eylül 1918’de, Kafkas İslâm Ordusu Bakü’ye girdi.

Böylece şehir düşmandan temizlendi.

Osmanlı devleti İngiltere’nin sömürgeleriyle bağlantısını keserek insan ve ham madde sağlamasını önlemek için I. Dünya savaşında hangi cepheyi açtı?

Kanal Cephesi

Çanakkale Savaşının nedenleri nelerdir?

İstanbul ve Boğazları ele geçirip Osmanlı’yı savaş dışı bırakmak,

Rusya’ya gerekli askerî ve ekonomik yardımları yapmak,

Rusya’nın buğdayından faydalanmak

Bu cephede kazanılacak başarıyla birlikte hâlâ tarafsız olan Balkan Devletleri’ni kendi yanlarında savaşa çekmek.

Mustafa Kemal Çanakkale savaşında hangi bölgelerde savaştı?

Anafartalar, Conkbayırı, Arıburnu ve Kireçtepe

Çanakkale Muharebeleri’nin kazanılmasında önemli rol oynayan figürlere örnek veriniz.

Çanakkale Muharebeleri’nin kazanılmasında Mustafa Kemal’in başarıları, Seyit Onbaşı’nın kahramanlığı, Nusret Mayın Gemisi komutanı Yüzbaşı İsmail Hakkı’nın özverisi, 57. Alay’ın fedakârlığı büyük rol oynadı.

Çanakkale Cephesi’nin Sonuçlarını yazınız.

Çanakkale Muharebelerini Osmanlı’nın kazanmasıyla I. Dünya Savaşı’nın süresi de uzadı.

Bulgaristan, İttifak Devletleri’nin yanında savaşa katıldı.

Böylece Almanya ile Osmanlı Devleti arasında kara bağlantısı sağlandı.

Müttefiklerin yardım götüremediği Rusya’da Bolşevik İhtilali çıktı.

Rusya’daki Çarlık rejimi yıkıldı.

Bolşevik İhtilali’nin ardından Rusya savaştan çekildi.

Anafartalar Kahramanı olarak tanınan Mustafa Kemal’in bu cephedeki başarısı, Millî Mücadele’nin de lideri olmasında etkili oldu.

Osmanlı Devleti’nin Çanakkale’deki kayıplarının büyük çoğunluğu, eğitim seviyesi yüksek insanlardı.

Bu yüzden Cumhuriyet’in ilk yıllarında pek çok alanda yetişmiş eleman bulma sıkıntısı yaşanmıştır.

I. Dünya Savaşı süresince Osmanlı Devleti’nin zafer kazandığı tek cephe Çanakkale Cephesi’dir.

I. Dünya savaşındaki hangi cepheler İslamcılık (Ümmetçilik) politikasının etkisini kaybettiğini göstermiştir?

Kanal, Suriye-Filistin ve Irak Cephesi savaşları Ümmetçilik fikrinin çöktüğünü gösteren cephelerdir.

Çünkü Müslüman Araplar Osmanlıya karşı İngilizleri desteklemişlerdir.

Hicaz-Yemen Cephesinde Medine’yi uzun süre müdafaa eden komutanımız kimdir?

Fahrettin Paşa komutasındaki Türk askeri Medine’yi uzun süre müdafaa etti.

Irak Cephesinin nedenleri nelerdir?

Cephe İngiltere tarafından açılmıştır.

İngilizler Aden'e çıkartma yaptılar.

Orta Doğu petrollerini kontrol altında tutmak ve Kafkaslarda Ruslarla birleşmek İngiltere’nin hedefleri arasında yer alıyordu.

Türk kuvvetlerinin İran’a girip İngiliz sömürgesi olan Hindistan’ı tehdit etmesini de önlemek istiyordu.

Irak Cephesi’nde hangi savaşta İngilizlere karşı başarılı olduk?

Osmanlı orduları Selman-ı Pak Muharebesi’nde büyük bir başarı gösterip Kut’ül Amâre’deki İngiliz kuvvetlerini kuşattı.

İngiliz kuvvetleri 29 Nisan 1916’da Halil Paşa komutasındaki Türk kuvvetlerine teslim oldu.

26 Ekim 1918 Katma Savaşı Türk tarihi açısından neden önemlidir?

İsyancı Arap güçleri ile 26 Ekim 1918’de yaptığı Katma Savaşı’nı kazanan Mustafa Kemal, Halep’in beş kilometre kadar kuzeyindeki bölgeyi Türk sınırı olarak belirledi.

Rusya hangi gelişme sonrası I. Dünya savaşından çekildi?

1917’de yaşanan en önemli gelişmelerden biri de Rusya’daki Bolşevik İhtilali’dir. (7 Kasım 1917)

İktidara gelen Bolşevik yönetimi, İttifak Devletleri ile 3 Mart 1918’de Brest Litowsk Antlaşması’nı imzalayarak savaştan çekildi.

Bolşevik yönetimi, Çarlık hükûmetinin bütün gizli antlaşmalarını dünya kamuoyuna açıkladı.

I. Dünya savaşını sona erdiren ateşkes antlaşmaları hangileridir?

Selanik Ateşkes Antlaşması (29 Eylül 1918) ile Bulgaristan savaştan çekildi.

Osmanlı Devleti (30 Ekim 1918) Mondros Mütarekesi ile savaştan çekildi.

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu (3 Kasım 1918) Villa Gusti Ateşkesi’ni imzalayıp savaştan çekildi.

Almanya da Rethondes (Rethıns) Ateşkes Antlaşması’nı (11 Kasım 1918) imzalayarak savaştan çekildi.

 

Osmanlı İmparatorluğu’nun Paylaşılmasını Öngören Gizli Antlaşmalar hangileridir?

İstanbul Antlaşması (18 Mart-10 Nisan 1915): İngiltere, Fransa ve Rusya arasında imzalanmıştır.

Londra Antlaşması (26 Nisan 1915): Üçlü İtilaf Devletleri, İtalya’yı kendi yanlarına çekmek için bu antlaşmayı İtalya’yla imzalamışlardır.

Sykes-Picot (Sayks Piko) Antlaşması (26 Nisan 1916): Ortadoğu paylaşılmıştır.

St. Jean De Maurıenne (Sen Jan Dö Moryen) Antlaşması (17 Nisan 1917): İngiltere, Fransa ve İtalya arasında yapılan bu antlaşmaya göre; İzmir ve kuzeyi İtalya’ya bırakılacaktı.

Mondros Mütarekesi (30 Ekim 1918) imzalandığı dönemde Osmanlı Padişahı kimdi?

VI. Mehmet Vahdettin

Mondros Mütarekesi imzalayan heyetin başında Osmanlı Devleti adına kim vardı?

Bahriye Nazırı Rauf Bey

Mondros Mütarekesi’nin işgallere zemin hazırlayan maddesi hangisidir?

İtilaf Devletleri güvenliklerini tehdit eden bir durum karşısında, herhangi bir stratejik noktayı işgal hakkına sahip olacak. (Madde 7)

“Vilayet-i Sitte denilen altı doğu ilinde (Erzurum, Van, Bitlis, Sivas, Harput, Diyarbakır) herhangi bir karışıklık çıkarsa İtilaf Devletleri buraları işgal hakkına sahip olacak.” Mondros Mütarekesi’ndeki (Madde 24) bu maddenin temel amacı nedir?

Doğu Anadolu Bölgesini Ermenilere vermek.

Mondros Mütarekesi’nin imzalanması sonrası işgal edilen ilk toprağımız neresidir?

Mondros Mütarekesi’nin imzalanmasından hemen sonra İngiltere, Musul’a girerek ateşkese rağmen -Osmanlı topraklarındaki ilk işgalini gerçekleştirdi. (3 Kasım 1918)

Mustafa Kemal hangi olay sonrası “Geldikleri gibi giderler” diyerek tepkisini gösterdi?

13 Kasım 1918’de Mustafa Kemal, İstanbul’a geldiğinde Dolmabahçe Sarayı önlerinde demirli olan işgal donanmasını görünce “Geldikleri gibi giderler” sözleriyle tepkisini gösterdi.

Devletlerarası barışı sağlamak amacıyla Cemiyet-i Akvam (Milletler Cemiyeti) kurulacak ifadesi ilk kez nerede yer aldı?

8         Ocak 1918 Wilson İlkeleri

I. Dünya Savaşı sonrası hangi konferansta savaşı kaybeden devletlerle yapılacak olan barışın esaslarını görüşüldü?

18 Ocak 1919 Paris Barış Konferansı

1919 Paris Barış Konferansı’nda İzmir ve çevresi kimlere verildi?

İzmir ve çevresi Yunanistan’a verildi.

I. Dünya Savaşı’nı bitiren barış antlaşmaları hangileridir?

Almanya ile imzalanan Versailles (Versay) antlaşması

Avusturya ile imzalanan Saint Germain (Sen Jermen) antlaşması

Bulgaristan ile imzalanan Neuilly (Nöyyi) antlaşması

Macaristan ile imzalanan Triannon (Tiriyanon) antlaşması

Osmanlı Devleti ile imzalanan Sevr antlaşması

I. Dünya Savaşı sonrası imzalanan barış antlaşmalarıyla ortaya çıkan yeni devletler hangileridir?

Avusturya, Macaristan, Çekoslovakya ve Yugoslavya

 

2.ÜNİTE: MİLLÎ MÜCADELE

 

2.1. Kuvay-ı Millîye hareketinin oluşumundan Büyük Millet Meclisinin açılışına kadar olan süreçte meydana gelen gelişmeleri açıklar.

15 Mayıs sonrası İzmir'de ilk silahlı direniş başlatan ve şehit edilen Hukuk-u Beşer gazetesi yazarı kimdir?

Hukuk-u Beşer gazetesi yazarı Hasan Tahsin

Milli mücadele döneminde Türklerin haklılığını uluslararası alanda ortaya koyan ilk belge hangisidir?

Amiral Bristol Raporu

İzmir’in işgali sonrası hazırlanan Amiral Bristol Raporunda hangi maddeler yer almıştır?

Rumların İzmir ve çevresinde katledildiği bilgisi yanlıştır.

Bölgedeki Rum azınlığın güvenlikleri tehlikede değildir.

Bölgede Rum nüfusu Türk nüfusundan fazla değildir.

İzmir’in işgali sonrasında bölgede yaşanan çatışma ve katliamların sorumluluğu Yunan tarafına aittir.

Genel hatlarıyla “Kuvay-ı Millîye” nedir?

Kuvay-ı Millîye, Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra, vatanı işgal eden düşmanla ve azınlık faaliyetlerine karşı çarpışan silahlı grupları ve onlara maddi, manevi ya da fikirsel yardımda bulunan herkesi kapsamaktadır.

Kuvay-ı Millîye birlikleri hangi olay sonrası ortaya çıkmıştır?

Halk tarafından işgallere karşı kurulan Kuvayı millîye birlikleri İzmir'in işgalinden sonra ortaya çıkmıştır.

Kuvayı millîye birliklerinin özellikleri nelerdir?

Gönüllülük esasına dayalı birliklerdir.

Askerî disiplinden yoksundur.

Herhangi bir merkezden emir almadan hareket etmiştir.

Bölgeseldir.

Her türlü ihtiyaçlarını halktan karşılamıştır.

İşgalleri sona erdirememiş, ancak düzenli ordu birlikleri oluşturulana kadar işgalci güçleri oyalamıştır.

Milli Mücadele dönemindeki Rumlar tarafından kurulan azınlık cemiyetleri hangileridir?

Mavr-i Mira (Kara Gün) Cemiyeti

Etnik-i Eterya

Pontus Rum Cemiyeti

Megalo İdea (Büyük Ülkü) amacıyla hareket eden ve Bizans İmparatorluğu sınırlarına yeniden ulaşmayı hedefleyen Rum cemiyeti hangisidir?

Mavr-i Mira (Kara Gün) Cemiyeti

Milli Mücadele dönemindeki Ermeniler tarafından kurulan azınlık cemiyetleri hangileridir?

Taşnak Sütyun ve Hınçak Cemiyetleri

Milli Mücadele dönemindeki Yahudiler tarafından kurulan azınlık cemiyetleri hangileridir?

Alyans İsrailit ve Makabi Cemiyetleri

Millî Varlığa Düşman Cemiyetler hangileridir?

Kürt Teali Cemiyeti

İslam Teali Cemiyeti

Wilson Prensipleri Cemiyeti

İngiliz Muhipleri Cemiyeti

Hürriyet ve İtilaf Fırkası

Sulh ve Selamet-i Osmani Fırkası

Halide Edip, Ahmet Emin, Refik Halit gibi Osmanlı aydınları tarafından kurulan ve kurtuluşun ancak Amerika mandasına girmekle mümkün olabileceğini savunan cemiyet hangisidir?

Wilson Prensipleri Cemiyeti

Bölgesel amaçlı kurulan milli cemiyetlerin ortak özellikleri nelerdir?

Bölgelerinin Türklüğünü kanıtlamak çabasındaydılar.

Wilson İlkeleri'nin 12. Maddesinden yararlanmak istemişlerdir.

Bölge halkının desteğini ve birliği sağlamak için geniş katılımlı kongreler düzenlemişlerdir.

Haklarını savunmak, isteklerini iletmek için Paris Barış Konferansı'na ve İstanbul'daki İtilaf Devletleri temsilcilerine heyetler göndermişlerdir.

Bölgelerini işgalcilere ve azınlıklara karşı savunmuşlardır.

Bu cemiyetler; birbirlerinden habersiz, yörelerin kurtuluşu amacı ile kurulan ve kongreler düzenleyen cemiyetlerdir.

Mustafa Kemâl'in de gayretleri ile Sivas Kongresinde bunlar Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri adı ile birleşmişlerdir.

Bölgesel amaçlı kurulan milli cemiyetler hangileridir?

Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti

Millî Kongre Cemiyeti

Şark (Doğu) Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti

İzmir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti

İzmir Redd-i İlhak Cemiyeti

Trabzon Muhafaza-i Hukuk-u Millîye Cemiyeti

Kilikyalılar Cemiyeti

Kilikyalılar Cemiyeti’nin kuruluş amacı nedir?

Merkezi İstanbul'dur.

Adana ve çevresini işgal eden Fransızlar ve Fransız ordusunda yer alan Ermenilerin saldırılarına karşı bölgede silahlı direnişi başlatmıştır. Pozantı Kongresi'ni toplamıştır.

Türkler aleyhine basın ve yayın yoluyla yapılan olumsuz propagandaları engellemek amacıyla kurulan milli cemiyet hangisidir?

Millî Kongre Cemiyeti

Mustafa Kemal’in 9. Ordu Müfettişi olarak resmi görevi neydi?

Doğu Karadeniz'de meydana gelen Pontus Rum Çeteleri ile yerel milis kuvvetler arasındaki uyuşmazlığı gidermek.

Mustafa Kemal Havza Genelgesi (28 Mayıs 1919) ile halktan neler yapmalarını istemiştir?

İşgallerin protesto edilmesi için mitingler yapılması,

İtilaf Devletleri temsilciliklerine uyarı telgrafları gönderilmesi,

Hristiyan azınlığa karşı saldırı ve düşmanlıklarda bulunulmaması istenmiştir.

Kurtuluş Savaşının gerekçesi, amaçları ve metodunu (yöntem) nerede belirlenmiştir?

Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919)

Amasya Genelgesi’nde yer alan “Bütün illerin her sancağından, halkın güvenini kazanmış üç temsilcinin hemen yola çıkarılması gerekmektedir. Her olasılığa karşı bu durum millî bir sır gibi tutulmalı ve temsilciler gerekli görülen yerlerde kimliklerini gizleyerek gelmelidir.” ifadeleri hangi kongre için kullanılmıştır?

Sivas Kongresi (4-11 Eylül 1919)

Mustafa Kemal hangi kongre öncesi 7- 8 Temmuz gecesi askerlik görevinden istifa etmiştir?

Erzurum Kongresi (23 Temmuz-7 Ağustos 1919) öncesi Amasya genelgesi (22 Haziran 1919) sonrası istifa etmiştir.

Milli mücadele döneminde toplanan önemli kongreler hangileridir?

İzmir Müdafaa-i Hukuk Kongresi (2-19 Mart 1919)

Edirne Kongresi (9-13 Mayıs 1919)

Balıkesir Kongresi (26-30 Temmuz 1919)

Nazilli Kongresi (9 Ağustos 1919)

Alaşehir Kongresi (16-25Ağustos 1919)

Erzurum Kongresi (23 Temmuz-7 Ağustos 1919)

Sivas Kongresi (4-11 Eylül 1919)

Erzurum Kongresi’nin (23 Temmuz-7 Ağustos 1919) toplanış amacı nedir?

Trabzon'da Pontus Devleti kurulacak, Doğu Karadeniz'i içine alacaktı. Doğu Anadolu'da ise, Ermeni Devleti kurulması düşünülüyordu. Bunlara engel olmak gayesi ile toplantı yapıldı.

Erzurum Kongresi’nin (23 Temmuz-7 Ağustos 1919) toplanmasında etkili olan cemiyetler hangileridir?

Şark vilayetleri Müdafaa-i Hukuk-u Millîye Cemiyeti ile Trabzon Muhafazaa-i hukuk Cemiyeti

Erzurum Kongresinde alınan kararları değerlendiriniz?

Bu kongre toplanışı ile mahallî, aldığı kararların özellikleri sebebi ile milli bir özelliğe sahiptir.

Ülke bütünlüğü, bağımsızlığı söz konusu edilmiştir.

Mahallî irade yerine millî iradeden bahseder.

Anadolu'da İstanbul hükümeti vazifesini yapmazsa bir hükümetten bahseder.

İlk defa milli sınırlardan bahsedilmiştir.

Manda fikrine ilk kez karşı çıkılmıştır.

Heyeti Temsiliye kurulmuştur.

Hangi kongrede bütün milli cemiyetler tek çatı altında birleştirilmiş ve Anadolu Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti adını almıştır?

Sivas Kongresi (4-11 Eylül 1919)

Sivas Kongresinde çıkarılan gazete hangisidir?

İrade-i Milliye isimli gazete bu kongre sırasında çıkmıştır.

İstanbul hükümeti Anadolu'daki Anadolu ve Rumeli müdafaa-i Hukuk Cemiyetini resmen ne zaman tanıdı?

Amasya Görüşmeleri (20–22 Ekim 1919)

Milli mücadele döneminde Mebuslar meclisinin toplanması kararı nerede alındı?

Amasya Görüşmeleri (20–22 Ekim 1919)

Temsil kurulu (Heyeti Temsiliye) Mustafa Kemal başkanlığında 27 Aralık 1919'da Ankara'ya geldi. Sivas Kongresi sonrası yayınlanan "İrade-i Milliye" gazetesi, "Hakimiyet-i Milliye" adı ile yayınlanmaya başladı. Ankara’nın milli mücadelenin merkezi olmasında neler etkili oldu?

Batı cephesine yakınlığı,

İstanbul'a Ankara'nın Sivas’a göre daha yakın olması,

Ankara'nın haberleşme ve demiryolu gibi ulaşım imkânlarına sahip olması,

Ankara'nın merkezi ve güvenilir bir yer olması,

Buranın kontrolünün Ali Fuat Cebesoy'da olması,

Ankara halkının misafirperver davranışları

İtilaf Devletleri son Osmanlı mebusan meclisi için yapılan seçimlere neden engel olmadı?

İtilaf Devletleri yapılan seçimlere meclisten kendi aleyhlerine bir karar çıkmayacağına inandıkları için karşı çıkmadılar.

Son Osmanlı Mebusan Meclisi üyelerinin padişahın etkisinde kaldığının kanıtları nelerdir?

Mustafa Kemal’in kurulmasını istediği Müdafa-i Hukuk grubu yerine Felah-ı Vatan grubu oluştu.

Mustafa Kemal başkan seçilemedi.

Son Osmanlı Mebusan Meclisi’nin itilaf kuvvetleri tarafından kapatılmasına neden olan karar nedir?

Misak-ı Millî kararlarının kabul edilmesi.

Misak-I Millî (Ulusal Ant) (Peyam-ı Milli) (28 Ocak 1920) nedir?

Misak-ı Millî, çizilen sınırlar içinde tam bağımsızlığın sağlanması için vatanseverlerin ortaklaşa yaptıkları yemin belgesidir. Misak-ı Millî ile birlikte vatanın sınırları belirlenmiştir.

İtilaf kuvvetleri Misakı Milli kararları sonrası 13 Kasım 1918'den beri fiilen kontrol ettikleri İstanbul'u 16 Mart 1920'den itibaren ulaşım, haberleşme, emniyet, yönetim ve ekonomik yönden kontrol altına almaya başladılar. İstanbul’un İşgaline sonrası Heyet-i Temsiliye hangi kararları aldı?

İstanbul ile her türlü iletişim ve ulaşım kesilecektir.

İtilaf Devletleri subayları tutuklanacaktır.

Banka ve defterdarlıklara el konulacaktır.

Vergiler gönderilmeyecek.

Anadolu'da Heyet-i Temsiliye'nin sözünü dinlemeyenler cezalandırılacaktır.

Anadolu'dan İstanbul'a para ve kıymetli eşya gönderilmeyecektir.

Millî iradeyi yansıtacak bir meclis derhal Ankara'da toplanacaktır.

Yurt genelinde seçim yapılacaktır.

2.2. Büyük Millet Meclisinin açılış sürecini ve sonrasında meydana gelen gelişmeleri kavrar.

 

B.M.M.’nin Özellikleri (I. Meclis) nelerdir?

Devrimci özellik taşır.

Demokrasi uygulamasıdır.

İdealist bir meclistir.

Olağanüstü yetkileri vardır.

Güçler birliği elindedir.

Meclis Başkanı aynı zamanda yürütmenin de başıdır.

Meclis hükümeti sistemi var.

İlk Meclis başkanı Mustafa Kemal'dir.

İstanbul Hükümetine karşı yeni bir devlet kurulmuştur.

İlk Meclis kurucu meclistir.

Yaptığı tek devrim saltanatın kaldırılmasıdır.

 

Mecliste alınan kararlar nelerdir?

Mutlak surette hükümet kurulmalıdır.

Geçici olarak bir hükümet başkanı tanımak ya da padişah vekili atamak uygun değildir.

Meclis'in üstünde (B.M.M.) hiç bir güç yoktur.

B.M.M. yasama, yürütme ve yargı, gücünü kendinde toplar.

B.M.M. üyelerinden hükümet oluşur. B.M.M. başkanı hükümetin başıdır.

Padişah- Halife baskı ve zordan kurtulunca, meclisin vereceği karar gereği durumunu belirlenir.

25 Nisan 1920'de 11 kişilik icra vekilleri heyeti (hükumet) oluştu.

İlk çıkan kanun "Ağnam vergisi" dir.

 

Büyük Millet Meclisine Karşı Ayaklanmalar hangileridir?

Anzavur Ayaklanması

Kuvay-ı İnzibatiye Ayaklanması

Düzce Ayaklanması

Pontus Ayaklanması

Ermeni Ayaklanması

Koçgiri Ayaklanması

Cemil Çeto Ayaklanması

Ethem Ayaklanması

Demirci Mehmet Efe Ayaklanması

Konya Ayaklanması

Yozgat Ayaklanması

Millî Aşireti Ayaklanması

 

BMM Ayaklanmalara Karşı Hangi Önlemleri Aldı?

1-      Büyük Millet Meclisi Karşı Fetva

Damat Ferit Hükumetinin fetvalarına karşı Ankara Müftüsü Rıfat Hoca'dan (Börekçi) 16 Nisan 1920'de Millî Mücadele'yi destekleyen bir fetva alınarak camilerde okutuldu. Böylelikle halk bu konuda bilinçlendirildi.

2-      Hıyanet-i Vataniye Kanunu (29 Nisan 1920)

Asayişin sağlanması için 29 Nisan 1920'de Hıyanet-i Vataniye Kanunu Meclisten çıkarılarak Damat Ferit hain ilan edildi ve vatandaşlıktan çıkarıldı.

Bunun yanında Büyük Millet Meclisine karşı çıkanlar ve ayaklananların vatan haini sayılarak idam cezasına çarptırılacakları halka bildirildi.

3-      Hâkimiyet-i Millîye Gazetesi

Halkın aydınlanması için Ankara'da Hâkimiyet-i Millîye gazetesi çıkartılarak halk gelişmelerden haberdar edildi.

4-      Anadolu Ajansının kuruluşu 6 Nisan 1920

Millî Mücadele'yi desteklemek ve Türk milletini bilinçlendirmek için gazete çıkarılması yeterli olmadı. Bu gazetelerin ihtiyaç duyduğu haber ve malzemelerin, kaynağından alınması gerekiyordu.

Ayrıca bağımsızlık için verilen mücadelenin haklılığı dünya kamuoyuna anlatılmalıydı.

6 Nisan 1920'de “Anadolu Ajansı” kuruldu .

5-      İstiklal Mahkemelerinin kurulması (11 Eylül 1920)

Büyük Millet Meclisi isyancıların, yağmacıların, casusların ve asker kaçaklarının yargılanması için 11 Eylül 1920’de İstiklal Mahkemelerinin kuruldu.

 

2.3. Sevr Antlaşması’nın Millî Mücadele sürecine etkilerini analiz eder.

Sevr Antlaşması’nın taslağı hangi konferansta hazırlandı?

18-26 Nisan 1920 San Remo Konferansı

10 Ağustos 1920 Sevr Antlaşmasını Osmanlı Devleti adına kim imzalamıştır?

Sevr Antlaşması’nın maddeleri nelerdir?

İstanbul Osmanlı Devleti’nin başkenti olarak kalacak, ancak Osmanlı Devleti azınlık haklarını gözetmezse elinden alınacaktır.

Boğazlar bütün devletlerin gemilerine açık olacaktır ve Boğazlar Komisyonu tarafından yönetilecektir.

Doğu Anadolu'da bağımsız Ermeni ve özerk bir Kürt Devleti kurulacaktır.

Azınlıklara geniş haklar tanınacaktır (Askerlikten ve vergiden muaf tutulacaklardır.).

Doğu Trakya ve Batı Anadolu Yunanistan'a; Urfa, Antep dahil olmak üzere Suriye Fransa'ya verilecektir.

Musul ve Arabistan dahil Irak İngiltere'ye verilecektir.

Güneybatı Anadolu İtalya'ya verilecektir.

Rodos ve Oniki Ada İtalya'ya, diğer Ege Adaları ise Yunanistan'a bırakılacaktır.

Osmanlı ordusunun ağır silahları bulunmayacak ve 50700 kişiden oluşacaktır.

Kapitülasyonlar bütün devletlere tanınacaktır.

Sevr Antlaşması neden hukuken geçersizdir?

Bu anlaşmayı onaylayacak bir meclis olmadığı ve uygulama alanı bulmadığı için "ölü doğmuş bir anlaşmadır” hukuken geçersizdir.

 

2.4. Doğu ve Güney Cephelerinde verilen mücadelelerin ülkemizin bağımsızlık sürecine katkılarını kavrar.

Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi komutanımız kimdir?

Sevr Antlaşması ile Ermeniler devlet kurmaya kalkışınca 1920'de Kazım Karabekir Ermeniler üzerine yürüdü ve Ermeniler barış isterler.

Ermenilerle imzalanan 3 Aralık 1920 Gümrü Anlaşması’nın önemi nedir?

Kars ve dolayları B.M.M.'ne bırakılır.

Ermeniler Sevr barış anlaşmasına geçersiz sayarlar.

Bu anlaşma ile Ermeni sorunu çözüldü. Doğu güvenliği sağlandı.

Buradaki birlik, araç ve gereç batıya kaydırılır.

Halkın B.M.M.'ye olan güveni artar.

Gümrü anlaması ile B.M.M. ilk kez tanınır.

İlk siyasi ve askeri zafer elde edilir.

Ermenistan BMM Hükûmetinin varlığını tanıyan ilk devlet oldu.

Erivan bölgesinde Sovyet Ermeni Cumhuriyeti kuruldu.

Sovyet Rusya ile yapılan 16 Mart 1921 tarihli Moskova ve 13 Ekim 1921 tarihli Kars antlaşmalarıyla Gümrü Antlaşması teyit edildi.

Milli mücadele döneminde ABD Başkanı Wilson’un isteği üzerine hazırlanan Harbord Raporu’nda neler yer alıyordu?

Raporda Doğu Anadolu’da Türklerin çoğunlukta olduğu ve bunların Ermenileri tehdit ettiklerine dair hiçbir hareketin görülmediği belirtilmiş ve Ermeniler tamamıyla haksız bulunmuştu.

Milli mücadele döneminde Güney Cephesi hangi antlaşma ile kapandı?

Burada verilen mücadeleler Sakarya Savaşı sonunda Fransızlarla yapılan 20 Ekim 1921 Ankara Anlaşması ile sona erdi.

Suriye sınırı bugünkü Hatay dışında belirlendi.

2.5. Düzenli ordunun kurulmasından Mudanya Ateşkes Antlaşması’na kadar meydana gelen gelişmeleri Türkiye’nin bağımsızlık sürecine katkıları açısından analiz eder.

 

Batı cephesinde neden 12 Temmuz 1920'de düzenli ordunun kurulmasına karar verdi?

Kuvay-ı Millîye şefleri bağımsız hareket ettiği için diğer direniş güçleriyle birliktelik sağlanamıyordu.

İhtiyaçlarını halktan karşılayan bu birlikler bazen adaletsiz davranışlar sergileyebiliyordu.

Batı cephesi komutanlarımız kimlerdir?

Batı Cephesi'nin kuzey bölgesine Albay İsmet Bey (İnönü) Bey, güney bölgesine ise Albay Refet Bey (Bele) komutan olarak atandı.

Fevzi Paşa Millî Savunma Bakanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı görevlerine atandı.

6-10 Ocak 1921 I. İnönü Muharebesi’nin nedenleri nelerdir?

Çerkez Ethem'in ayaklanmasından Yunanlıların yararlanmak istemeleri,

Yunanlıların Ankara'yı almak ve B.M.M.'ni dağıtmak istemeleri,

Türk ordusunun toparlanma ve yeniden teşkilatlanmasının engellenmesi isteği,

Daha önce İzmir ve Bursa'yı ele geçiren Yunanlıların Eskişehir'i de alarak Anadolu'da önemli bir stratejik noktayı ele geçirmek istemeleri

6-10 Ocak 1921 I. İnönü Muharebesi’nin sonuçları nelerdir?

6 Ocak'ta başlayan Yunan ileri harekâtı 10 Ocak'ta duruldu.

Halkın savaşma gücü ve B.M.M. desteği arttı.

Yunanlılar ilk kez Anadolu'da düzenli bir ordu ile karşılaştı ve yenildiler.

Kuvva-i Seyyare'nin kaldırılması ve düzenli ordunun kuruluşu kesinleşti.

İsmet İnönü generalliğe yükseldi.

Teşkilat-ı Esasiye kanunu kabul edildi.

Londra Konferansı toplandı.

Afganistan'la dostluk anlaşması imzalandı (1 Mart 1921).

İstiklal Marşı kabul edildi (12 Mart 1921).

Moskova Antlaşması imzalandı (16 Mart 1921).

Türkiye Devleti'nin ilk anayasası nedir?

20 Ocak 1921'de kabul edilen Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'yla Türkiye Devleti'nin ilk anayasası düzenlenmiştir.

İtilaf kuvvetleri hangi olay ile TBMM’ni hukuken tanımıştır?

Anlaşma devletleri TBMM’yi Londra Konferansı’na (23 Şubat- 12 Mart 1921) çağrılarak hukuken tanıdılar.

Sovyet Rusya, hangi antlaşma ile TBMM Hükûmetini tanıyan ilk Batılı devlet olmuştur?

Moskova Antlaşması (16 Mart 1921)

23 Mart-1 Nisan 1921 II. İnönü Muharebesi’nin sonuçları nelerdir?

Yunan ordusu yenildi.

Türk Halkının TBMM 'ye inancı arttı.

M. Kemal «Siz orada yalnız düşmanı, değil, milletin makus tarihini yendiniz." sözü ile İsmet İnönü'ye moral desteği verdi.

Fransızlar görüşmeler yapmak için Ankara'ya temsilci gönderdi.

İtalyanlar Anadolu’dan çekilmeye başladılar (5 Temmuz 1921)

 

2.5. Düzenli ordunun kurulmasından Mudanya Ateşkes Antlaşması’na kadar meydana gelen gelişmeleri Türkiye’nin bağımsızlık sürecine katkıları açısından analiz eder.

10-24 Temmuz 1921 Eskişehir -Kütahya Savaşları’nın sonuçları nelerdir?

Yunanlıların 10 Temmuzda başlayan bu saldırılar sonunda Afyon, Kütahya, Eskişehir ve Bilecik gibi önemli stratejik yerler elden çıktı.

Türk ordusu fazla kayıp vermeden geri çekildi.

Yunanlılar Sakarya Nehrinin batısına kadar ilerlediler.

TBMM’de değişik görüşler ve kargaşalar baş gösterdi.

Meclisin Kayseri’ye taşınması önerildi.

Milli mücadele döneminde İstanbul’dan kaçırılan cephanelerin Ankara’ya ulaştırıldığı yol hangisidir?

Türk tarihinde “İstiklal Yolu” olarak geçen bu güzergâhta Millî Mücadele yıllarında cepheye silah ve erzak gibi malzemeler taşınmıştır.

Sakarya Savaşı öncesi yayınlanan 7-8 Ağustos 1921 Tekalif-i Milliye emirleri ile ne amaçlanmıştır?

Tekâlif-i Milliye Emirleri ile Türk ordusunun yiyecek, giyecek, silah ve cephane ihtiyaçlarının karşılanması amaçlanmıştır.

23 Ağustos-13 Eylül 1921 Sakarya Meydan Savaşı’nın sonuçları nelerdir?

22 gün süren savaşla Türk ordusunun II. Viyana bozgunundan beri devam eden geri çekilişi, taarruza dönüştü.

Yunanlılar batıya doğru çekilmeye başladılar, Taarruzdan savunmaya geçtiler.

Başkomutan sıfatı ile Mustafa Kemal en ileri hatlarda savaşmış, ordunun savaş gücünü arttırmıştır.

"Hattı müdafaa yoktur, Sathı müdafaa vardır" emrini veren M. Kemal vatanın topyekün savunulmasını istemiştir.

Halkın morali ve TBMM’ye olan güveni arttı.

Yunanlılara itilaf devletlerinin güveni sarsıldı.

İtilaf devletleri arası anlaşmazlıklar arttı.

Mustafa Kemal'e "Mareşallik" ve "Gazilik" ünvanları verildi (19 Eylül 1921).

Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan ile Kars Anlaşması yapıldı (13 Ekim 1921).

Fransa ile Ankara anlaşması imzalandı (20 Ekim 1921). Ankara Antlaşması ile Güney cephesi kapandı.

Çok sayıda subay öldüğü için bu savaşa Subaylar Savaşı adı da verilmiştir.

Ukrayna ile dostluk antlaşması imzalandı

 

Sakarya Savaşı sonrası imzalanan 13 Ekim 1921 Kars Antlaşması hakkında bilgi veriniz?

Sovyet Rusya’yla (Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan) yapılan Kars Antlaşması (13 Ekim 1921) ile Ardahan Türkiye'de, Batum ise Gürcistan'da kalmak şartıyla doğu sınırımız belirlenmiş oldu.

Sakarya Savaşı sonrası imzalanan 20 Ekim 1921 Ankara Antlaşması hakkında bilgi veriniz?

Fransızlarla Ankara Antlaşması imzalanarak Hatay hariç güney sınırlarımız belirlendi.

Böylelikle Güney Cephesi kapanmış oldu.

Burada bulunan mevcut Türk birlikleri Batı Cephesi'ne sevk edildi.

İlk kez Sevr Anlaşmasını tanımayan itilaf devleti Fransa olmuştur.

26 Ağustos-9 Eylül 1922 Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebeleri’nin sonuçlarını yazınız.

Mustafa Kemal "Ordular ilk hedefiniz Akdenizdir, ileri!" emrini verdi

Yunan ordusu Anadolu'dan çekilmeye başladı.

9 Eylül'de İzmir'in kurtuluşu ile, Yunanlılar Anadolu'dan atıldı (18 Eylül 1922).

Türk ordusu itilaf devletlerini ateşkese mecbur ettiler.

Bu savaşta, Kocatepe, Anıttepe, Dumlupınar, Aslıhanlar mücadeleleri Mohaç'tan sonraki en önemli imha hareketidir.

Fevzi Çakmak Paşa’ya Büyük Millet Meclisi tarafından 30 Ağustos zaferinden sonra mareşallik rütbesi verildi.

2.6. Millî Mücadele sonucunda kazanılan diplomatik başarıları ülkemizin bağımsızlığı açısından değerlendirir.